Andrzej_Samson_Moje_dziecko_mnie_nie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

nej zabawy i współdziałania, s� na porz�dku dziennym.
160
Stanowi� one bezcenn� szkoł� umiej�tnoSci społecznych,
cenionych przez grup� rówieSnicz�. W trakcie tych zabaw
pociechy ucz� si� znosi� pora�ki i szlachetnie wygrywa�
(bez wdeptywania przeciwnika w ziemi� ), współdziała�
i współpracowa�, dochodzi� swoich racji i przyznawa�
racj� innym, przyjmowa� wyzwanie i rywalizowa�, ale te�
godzi� si� i z rywalizacji rezygnowa�. Dlatego te�, jak
odnotowuj� statystyki, w rodzinach wielodzietnych i tam,
gdzie pomi�dzy rodze�stwem nie ma zbyt du�ej ró�nicy
wieku, nadpobudliwoS� praktycznie nie wyst�puje.
Babcine dzieci płacz� lub złoszcz� si�, kiedy prze-
grywaj�, i wdeptuj� przeciwnika w ziemi� (co on do-
brze zapami�ta sobie na przyszłoS�), kiedy wygrywaj�.
Nie potrafi� współpracowa� i współdziała�, poniewa�
d�� z reguły do obj�cia przywództwa (kontrola nad sytu-
acj� zmniejsza ich l�k i poczucie zagro�enia), mimo bra-
ku ku temu umiej�tnoSci i kwalifikacji. Nie potrafi� wy-
mySli� i zorganizowa� �adnej zabawy, za to ka�d� potra-
fi� popsu� swoim nieposzanowaniem reguł gry i uporczy-
wym d��eniem do dominacji nad innymi. W dodatku nie
potrafi� zaimponowa� odwag� i unikaj� ryzyka. Dlatego
te� s� na ogół nie lubiane przez inne dzieci i przez nauczy-
cieli, którym sprawiaj� ustawiczne kłopoty. Im bardziej
zaS s� nie lubiane, tym bardziej złoszcz� si�, boj�, nie po-
trafi� przestrzega� reguł gry itp. koło si� zamyka.
3. Niedostateczna sprawnoS� fizyczna, rozumiana jako
sprawnoS� poni�ej wieku rozwojowego.
Babcine dzieci , skr�powane w swej aktywnoSci nie-
zliczonymi zakazami i nakazami oraz poddane surowej
kontroli ze wzgl�du na ich zdrowie i bezpiecze�stwo, s� z
reguły mało sprawne fizycznie. Empiryczne obserwacje
pozwalaj� wyłoni� spoSród nich dwie du�e zasadnicze
grupy, które dalej ró�nicuj� si� wewn�trznie. S� to zapa-
sione pulpety i przezroczyste niejadki . WSród pulpe-
11 Moje dziecko...
161
tów s� np. poczciwe grubasy-misie , grubasy-czołgi
i grubasy-worki z piaskiem , a wSród niejadków np.
paj�czki , spr�ynki i leluje z pól rodzinnych . Pozo-
stawiam czytelnikom przyjemnoS� rozszyfrowania zna-
czenia tych, ukształtowanych w ci�gu wieloletniej prakty-
ki, nazw. W ka�dym razie babcine dzieci na ogół nie po-
trafi� szybko biega�, skaka�, jexdzi� na rowerze, desko-
rolce lub wrotkach, gra� w piłk�, robi� ewolucji gimna-
stycznych na trzepaku, wspina� si� na drzewa, rzuca� cel-
nie kamieniami lub Snie�kami, siłowa� si� , bi� itp. Wy-
znacza im to w wielu grupowych inicjatywach rol� naj-
mniej cenionych statystów i obserwatorów, którzy nie li-
cz� si� w spontanicznie ustanawianej hierarchii danego
kolektywu.
Spróbujmy sobie teraz wyobrazi�, co dzieje si� z bab-
cinym dzieckiem w chwili, kiedy trafi ono przymusowo
(bo osi�gn�ło odpowiedni wiek) do w miar� sformalizo-
wanej grupy rówieSniczej (np. do grupy przedszkolnej lub
do klasy szkolnej). Przede wszystkim, tak jak ju� to po-
wiedzieliSmy, l�duje ono na dnie hierarchii grupowej, co
jest zazwyczaj szokiem dla rozpieszczonej dotychczas
rodzinnej gwiazdy . W zwi�zku z tym pojawia si� u nie-
go napi�cie b�d�ce rezultatem nie znanych dotychczas
doSwiadcze�: bycia kolejnym na liScie oraz stanowienia
dla innych obiektu lekcewa�enia, kpin i niech�ci, wyra�a-
nych przez kolegów bardzo nieraz dosadnie i bezpoSred-
nio. To z kolei budzi rozdra�nienie i złoS�. W ten sposób
babcine dziecko staje si� nadpobudliwcem . Burzliwe
emocje strachu i złoSci prze�ywane w grupie rówieSniczej
powoduj�, �e nie mo�e ono usiedzie� na miejscu , bo-
wiem jedynym sposobem zmniejszenia prze�ywanego
przeze� l�ku jest podwy�szenie stopnia kontroli nad okre-
Slon� sytuacj�. Chc�c sobie zapewni� t� kontrol�, babci-
ne dziecko musi biega� od grupki do grupki kolegów,
162
wł�cza� si� tak czy inaczej we wszystkie powstaj�ce w
grupie inicjatywy i nie pozwoli�, aby cokolwiek umkn�ło
jego uwadze. Musi wi�c ono zachowywa� si� w sposób
odpowiadaj�cy opisom nadpobudliwoSci psychorucho-
wej.
W ka�dej grupie rówieSniczej, przedszkolnej, szkolnej
czy podwórkowej, istniej� trzy sposoby zdobywania nie-
formalnej pozycji i presti�u. Pierwszy z nich to siła fizycz-
na. Je�eli dziecko jest zdolne da� w mord� dowolnemu
koledze czy kole�ance, a tym samym wzbudzi� wobec sie-
bie strach wSród tych, którzy jeszcze w mord� nie dosta-
li, to jego dominacja w grupie zazwyczaj nie podlega dys-
kusji.
Drugim jest dysponowanie dobrami lub Srodkami, któ-
re s� przedmiotem po��dania innych. Mówi�c inaczej, je-
Sli dziecko posiada rzeczy czy urz�dzenia, które jego ko-
ledzy chcieliby dopiero mie�, lub gdy dysponuje odpo-
wiednimi kwotami pieni�dzy, aby tym�e kolegom zaim-
ponowa� i coS zafundowa�, wtedy jego pozycja w grupie
ustala si� na wzgl�dnie wysokim poziomie. W zwi�zku z
rozwojem w naszym kraju gospodarki rynkowej, reklam�
i tworzeniem si� zupełnie dawniej nie znanych zawodów
(np. ochroniarza) pojawia si� ju� wSród dzieci nowa for-
ma posiadania posiadanie ludzi. Nie tak dawno zgłosili
si� do mnie rodzice dwunastoletniego chłopca, który
ukradł im ponad milion złotych po to, by pieni�dze te
przekaza� znanemu ze swej siły fizycznej i braku oporów
w jej wykorzystywaniu koledze ze starszej klasy, w za-
mian za co ów kolega zobowi�zał si� chroni� naszego bo-
hatera i dawa� w mord� ka�demu, kogo on wska�e.
Mo�na łatwo si� domySle�, �e pozycja posiadacza gory-
la znacz�co w grupie wzrosła.
Trzecim wreszcie sposobem zaistnienia w grupie jest
wykonanie tzw. numeru lub skoku , czyli uczynienie
163
czegoS skierowanego najcz�Sciej przeciwko dorosłym, na
co inni nie potrafi� si� odwa�y�. Numerem b�dzie wi�c [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki